اين كتابخانه نخستين كتابخانه ی دولتی در امپراتوری عثمانی می باشد و عنوان ”كتابخانه عمومی عثمانی“ را به خود اختصاص داد. و این کتابخانه منتسب به سلطان بایزید دوم [1]  ، در سال 1822 بود كه بخش عمارت مجتمع بايزيد واقع در مجموعه ی بایزید در میدانی بزرگ به همین نام در استانبول که امروزه میدان حریت نامیده می شود  به كتابخانه اختصاص يافت و سلطان عبدالحميد دوم براي اتمام تعميرات ، كتابخانه روز 25 حزيران 1884 م = 1301 ق با حضور رجال دولت و قاطبه مردم افتتاح شد و يك دوره از كتاب ”تاريخ نعيما“ با سلام و صلوات در قفسه جاي گرفت. این کتابخانه در ابتدا کتابخانه عمومی عثمانی نام گرفت ولی در سال 1961 م = 1340 ش با نام کتابخانه دولتی بایزید[2] خوانده شد،  كتابخانه دولتي بايزيد از جمله كتابخانه هايي است كه ناشران موظفند يك نسخه از انتشارت خود را بدان بفرستد.

            اين کتابخانه دارای 1150 نسخه خطی می باشد و البته نسخه های خطی کتابخانه ولی الدين افندی که شامل 3220 نسخه ی خطی است نیز به این کتابخانه ضمیمه شده است  که فهرست قديمی اين کتابخانه به همراه فهارس کتابخانه های ولی الدين أفندی ، جودت پاشا ، حاجی وقره و مصطفی پاشا در استانبول در سال 1304 قمری به چاپ رسيده است .

تصويری از گنبد کتابخانه بایزید عمومی استانبول

فهارس منتشره در اين کتابخانه

§         M.Gokman, Bayazit Umumi Kutuphanesi .istanbul, 1956 .

§         A . Tietze in : Oriens 12/1959/204 .

  • المختار من المخطوطات العربية في الآستانة . احمد تيمور . تحقيق : صلاح الدين المنجد . بیروت : دارالکتاب الجديد ، ، 1968 م ، 72 ص . ( این فهرست را احمد تیمور برای جرجی زیدان در سال 1913 م تنظیم نموده که در آن فهرست گزیده ای از  16 کتابخانه ذکر نمود ه است و کتابخانه بايزيد  شامل صفحه ی 14الی 17 می باشد . )

Telephone: +90 (212) 522 2488
Telefax: +90 (212) 526 1133

(1)

حجة النهى في لمحة المهي [3]

محمد بن ابراهيم بن أحمد الفخرالدين الشيرازی الفارسي ( م 662 ق )

إيضاح المكنون :  1 /393

(2)

خلاصة التجارب ( پزشکی – فارسی )

حسن بن قاسم بن محمد نوربخش  دهلوی ترشیزی دیلمی ( 926 ق ) [4]

هدية العارفين: 1 /832

(3)

سبيل النجاة في ميزان الصلاة

؟

إيضاح المکنون: 2 / 5

(4)

السلم لدار السلام في بيان احكام أركان الاسلام ( فقه -  فارسي )

عبدالعزیز بن عثمان بن ابراهيم بن محمد بن محمد جعفر بن علی الأسدی النسفي ( 533 )

إيضاح المکنون : 2 / 24

(5)

السيادة المنقادة شرح أنوار السعادة للکافيجی

محمد بن عيسى بن عبد الرحمن الديري(  1087)

إيضاح المكنون : 2 /32

(6)

الطب النبوي

علي بن مهذب الدين أبو المكارم عبد الكريم ابن طرخان بن تقى الدين أبو الحسن الحموي ثم الصفدي (  759 )

هدية العارفين : 1 / 723

 (7)

الفتاوى الكافورية

محمد بن محمد بن الحسن السمرقندي الحنفي

إيضاح المكنون :2 /157

(8)

المدارك الأصلية إلى مقاصد الفرعية في الأصول -

يوسف بن الحسين الکرماستي الرومي الحنفي ( 906 )

إيضاح المكنون : 2 /453

(9)

المقالة المحسنية في تدبير حفظ الصحة البدنية ( پزشکی – عربی )

فاضل بن حسن الإسرائيلي الطبيب معروف به ابن البرقماني

إيضاح المكنون : 2 /534

(10)

النهل والعلل في تقسيم أقسام العلل [5]

الطاشکبری

إيضاح المكنون: 2 / 696

 (11)

واقعات الهدائية

محمود بن فضل الله بن محمود الهدائی الرومي ( 1038 )

هدية العارفين :2 /415



[1] . بایزید دوم پسر سلطان محمد دوم (فاتح ) و هشتمین پادشاه عثمانی است . ( 851-918 ق )

[2] . Beyazit State Library

[3] . ابن حجر نام اين کتاب را " جمعة النهي في لمحة المهي " آورده است . لسان الميزان : 5/30 و عنوان اين کتاب را ذهبي " جمحة النهي في لمحة المها " آورده است . میزان الاعتدال : 3/452 زرکلي نيز عنوان اين کتاب را " جمحة النهي عن لمحة المها " آوره است . الاعلام : 5/296

[4] . از این کتاب نسخه های خطی فراوانی موجود است و به سال 1323 قمری در نولکشور کانپور در 644 صفحه به صورت سنگی به چاپ رسیده است . رک : کشف الظنون : 1/718 ؛ الذریعة : 7/217

[5] . کشف الظنون : 2/1994

 

 

 همچنین در این رابطه نگاه کنید به " فهرست نسخه های خطی کتابخانه های ترکیه (1)"

 

 

يكشنبه ۳۱ ارديبهشت ۱۳۸۵ ساعت ۲۰:۱۲